नवीन सोसायटीची निर्मिती म्हणजे काय? | सोसायटी नोंदणी कायद्याबद्दल सर्व काही | नवीन सोसायटीची निर्मिती प्रक्रियेच्या पहिल्या पाच वर्षांत ...

नवीन सोसायटी म्हणजे निवासी किंवा व्यवसायिक लोकांनी एकत्र येऊन एक सामाजिक संघटना तयार करणे, जी आपल्या परिसरातील मालमत्ता, सुविधा आणि व्यवहार यांचे व्यवस्थापन करते.

नवीन सोसायटी तयार करण्याची प्रक्रिया:

1. सदस्यांची संख्याः

   • कमीत कमी १० सदस्य असावेत (महाराष्ट्र असोसिएशन्स रजिस्ट्रेशन एक्टनुसार).

2. सदस्यांची बैठक घेणे:

   • सोसायटीच्या उद्दिष्टांवर चर्चा करणे.

   • सदस्यत्वासाठी नियम व अटी ठरवणे.

3. संविधान (Bye-Laws) तयार करणे:

   • सोसायटीचे नियम, कामकाज, आर्थिक व्यवहार याबाबत माहिती असलेली नियमावली बनवणे.

4. नोंदणीसाठी अर्ज:

   • महाराष्ट्र असोसिएशन्स रजिस्ट्रेशन ऑफिसमध्ये नोंदणीसाठी अर्ज करणे.

   • अर्जासह आवश्यक कागदपत्रे जसे की संविधानाची कॉपी, सभेतील सदस्यांची यादी, ओळखपत्रे इत्यादी जोडावी लागतात.

5. नोंदणी शुल्क भरने:

   • संबंधित रक्कम भरून नोंदणी करणे.

6. नोंदणी प्रमाणपत्र मिळणे:

   • अर्ज मंजूर झाल्यावर सोसायटीचे नोंदणी प्रमाणपत्र मिळते.

7. सोसायटीचा पहिला कार्यालयीन कामकाज सुरू करणे:

   • अध्यक्ष, सचिव, कोषाध्यक्ष निवडून कामकाज सुरू करणे.

आवश्यक कायदे आणि नियम:

• महाराष्ट्र असोसिएशन्स रजिस्ट्रेशन एक्ट, २०१५

• महाराष्ट्र सोसायटी रजिस्ट्रेशन नियम

• महाराष्ट्र बँकिंग आणि सोसायटी कायदे

फायदे:

• सोसायटीला कायदेशीर मान्यता मिळते.

• मालमत्तेचे संरक्षण आणि देखभाल सुकर होते.

• सोसायटीच्या आर्थिक व्यवहारांवर नियंत्रण असते.

• सदस्यांमध्ये आपसी सहकार्य वाढते.

अधिक माहिती खाली दिली आहे.

नवीन सोसायटी (New Society) स्थापन करण्यासाठी, महाराष्ट्र सहकारी संस्था अधिनियम, १९६० (Maharashtra Cooperative Societies Act, 1960) आणि नियम, १९६१ (Rules, 1961) नुसार नोंदणी करावी लागते. यासाठी, किमान सात व्यक्ती एकत्र येऊन, एक समान उद्देश किंवा सामाजिक कार्यासाठी एकत्र येऊन, सोसायटीची स्थापना करू शकतात. 

सोसायटी स्थापनेची प्रक्रिया (Process of Society Formation):

• आवश्यक कागदपत्रे तयार करणे, जसे की सदस्यांची यादी, संस्थेचे नाव, उपविधी (bye-laws) आणि इतर आवश्यक माहिती. 

• संस्थेसाठी एक अद्वितीय आणि योग्य नाव निवडणे आवश्यक आहे. 

• संस्थेचे नियम आणि कार्यपद्धती नमूद करणारे उपविधी तयार करणे. 

• आवश्यक कागदपत्रांसह, सहकारी संस्था निबंधकांकडे (Registrar of Cooperative Societies) नोंदणी अर्ज सादर करणे. 

• नियमांनुसार नोंदणी शुल्क भरणे आवश्यक आहे. 

• आवश्यक प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर, संस्थेला नोंदणी प्रमाणपत्र दिले जाते. 

अधिक माहिती :

• सहकारी संस्था अधिनियम, १९६० (Maharashtra Cooperative Societies Act, 1960):या कायद्यात सहकारी संस्थांच्या स्थापनेसाठी आणि कामकाजासाठी नियम दिले आहेत. 

• मुंबई सार्वजनिक विश्वस्त व्यवस्था अधिनियम, १९५० (Bombay Public Trusts Act, 1950): काही विशिष्ट प्रकारच्या सोसायट्यांसाठी हा कायदा लागू होऊ शकतो, ज्या धर्मादाय किंवा सार्वजनिक कार्यासाठी काम करतात. 

• सोसायटी नोंदणी अधिनियम, १८६० (Societies Registration Act, 1860): हा कायदा, काही सोसायट्यांसाठी लागू होऊ शकतो, परंतु महाराष्ट्रात सहकारी संस्थांसाठी, महाराष्ट्र सहकारी संस्था अधिनियम, १९६० हा मुख्य कायदा आहे. 

• सोसायटीचे कामकाज (Functioning of the Society): सोसायटीच्या कामकाजासाठी उपविधी (Bye-laws) आणि कायद्याचे पालन करणे आवश्यक आहे. 

• सदस्यांची संख्या (Number of Members): सहकारी गृहनिर्माण संस्थेसाठी, किमान १० सदस्य किंवा पात्र सदस्य असलेल्या कुटुंबांच्या ५१% पेक्षा जास्त सदस्य असणे आवश्यक आहे, according to Manupatra. 

• प्रवर्तक सदस्य (Promoter Members): सोसायटीच्या स्थापनेत पुढाकार घेणाऱ्या सदस्यांना प्रवर्तक सदस्य म्हणतात.